Uzmanlık Alanları
BEL KAYMASI (SPONDILOLISTEZIS)
Bir omurun herhangi bir nedenle üzerindeki omurgayla beraber altındaki omur üzerinde öne doğru kaymasına spondilolistezis, arkaya doğru kaymasına ise retrolistezis denilir. Bel kaymasına 50 yaşın üzerindeki hastalarda çoğu zaman "dar kanal" da eşlik edebilir. Bel kayması genellikle çocuklarda ve orta yaş üstü kişilerde görülmektedir.
Bel kayması olan hastalarda genellikle belde ve kalçada oluşan ağrılar mevcuttur. Bu ağrıların şiddeti öne doğru eğilirken artar; arkaya doğru eğilirken ise azalır. Uzun süre ayakta durduktan sonra ya da akşamları bacaklarda oluşan kramplar da bel kayması belirtileri arasına girebilir. Kayma miktarının fazla olduğu durumlarda belin arkasında çukurluk ve basamaklaşma görülebilir.
Spondilolistezis tanısında MR ve hareketli röntgenler ile yapılan testler kullanılır. Çeşitli pozisyonlarda çekilen MR sayesinde omurda kayma olup olmadığı veya ne kadar kaydığı da tespit edilebilmektedir.
Bel kayması teşhisi konulan hastalara ameliyat tedavisinden önce medikal tedavi uygulanmaktadır. Burada ağrının şiddeti ve oluşan omurga kayma miktarı önem arz etmektedir. Doktor hastanın günlük aktivitelerini azaltmasını isteyebilir. Gerektiği takdirde doktor bel korsesi de önerebilir. Bel korsesi ağrının azalmasına, oluşan spazmın giderilmesine yardımcı olabilir. Epidural kortizon enjeksiyonları da tedaviye yardımcı olabilir.
Fizik tedavi ve Rehabilitasyon Yöntemleri
Rehabilitasyon programının amacı bölgesindeki kasları güçlendirmektir. Yine bu uygulamalar sayesinde kalça çevrenizdeki kısa kaslar ve gergin kasların uzaması sağlanarak kayan omurun daha dayanıklı ve dengeli hale gelmesi beklenir.
Bel kayması tedavisinde cerrahi yöntem
ne zaman gereklidir?
Omurgadaki kaymanın şiddeti ve hastanın şikayetleri doğrultusunda cerrahi gerekebilir. Ancak hatırlatmak gerekir ki oluşan ağrı ve bulgular medikal tedavi olanakları dışında ise ameliyat önerilmektedir. Yürümede oluşan zorluklar, bağırsak ve mesanede oluşan işlevsel bozukluklar ve sinirlerdeki belirgin bası bulguları da ameliyat gerektirebilmektedir.
Cerrahi tedavi endikasyonları kısaca şöyledir:
o İnatçı ve ameliyat dışı tedaviye yanıt vermeyen ağrı
o Nörolojik lezyon gelişmesi
o Bir omurun %50 sinden fazla kısmının diğer omur üzerinde kayması
o Kaymanın ilerlemesi (progresyon)
o Birlikte omurgada dengesizlik bulunması
o Belirgin duruş bozukluğunun gelişmesi
Cerrahi tedavi seçenekleri, spondilolistezis'in tipine ve derecesine göre değişir. Nörolojik tutulumun bulunması da cerrahi tekniği değiştirebilir. Cerrahi tedavide omurlar birbirine sabitlenerek kaymanın ilerlemesi önlenmiş olur. Eğer nörolojik bulgular varsa kayma bölgesindeki sinirler serbestleştirilir (dekompresyon). Ameliyat işlemi önden veya arkadan ya da her iki taraftan yapılabilir. Ameliyat sonrası uygulanan rehabilitasyon programları ile iyileşme süreci desteklenir.